De Scythen waren een Indo-Europees nomadenvolk die tussen 900 v.Chr. en 400 n.Chr. grote gebieden in de Euraziatische steppe bewoonden. Hun leefgebied strekte zich uit van de Karpaten in het westen tot aan Mongolië in het oosten en was in het bijzonder gekenmerkt door een semi-nomadische ruitercultuur die tijdens het 1e millennium v.Chr. tot bloei kwam.
In bredere zin verwijst de term "Scythisch" naar een mozaïek van volkeren en culturen binnen de uitgestrekte steppe, verspreid over verschillende perioden en bekend onder uiteenlopende namen. Deze groepen deelden echter een verwante "Scytho-Siberische cultuur", gekenmerkt door een snelle verspreiding van culturele innovaties over grote afstanden. Ondanks regionale verschillen vertoonde deze cultuur opmerkelijke overeenkomsten, die het resultaat waren van nauwe contacten en gedeelde tradities.
Tot deze bredere Scythische groep worden historisch bekende volkeren gerekend, zoals de Sarmaten, Massageten en Saken. Antieke bronnen zoals de Griekse historici maakten vaak geen duidelijk onderscheid tussen deze groepen. Het gebied dat zij bewoonden, stond in de klassieke oudheid bekend als 'Scythië'. Hierbij werd onderscheid gemaakt tussen Scythia intra Imaum (ten westen van het gebergte Imaus, de Pamir-Tiensjan-keten) en Scythia extra Imaum (ten oosten daarvan).
Archeologische culturen & migraties
Binnen de archeologie spreken we van veel verschillende culturen. Soms overlappen deze met etnische culturen maar vaak ook niet. Tegelijk moet de overgang van culturen ingekleurd worden bekeken. In veel gevallen maakte men gewoon een verandering van gewoonten mee. Zie dit artikel voor meer informatie over Archeologische en etnische culturen.
De Betekenis van de Naam "Scythen"
De naam "Scythen" werd door oude schrijvers gebruikt voor de Indo-Iraanse volkeren in de Pontische Steppen en wordt in de moderne archeologie toegepast op de Indo-Iraanse bewoners van deze regio van 700 - 300 v.Chr. Ze stonden bekend om hun ruiter cultuur en oorlogvoering. De naam "Scythen" komt van het oude woord voor boogschutter (schiet/shoot) en werd door verschillende beschavingen gebruikt voor deze nomaden, later ook voor andere nomadische groepen uit de Euraziatische steppen.
Oorsprong van de Scythen
De oorsprong van de Scythen is lang en complex. Proto-Indo-Europese steppenherders migreerden tussen 3.000 en 3.500 v.Chr. richting Europa. Daarbij mixten ze met dochters van Neolithische boeren. Zij vormden rond 3.000 v.Chr. de Touwbekercultuur, die over een groot deel van Europa (van Oekraïne, de Baltische staten en Rusland tot Nederland) een kenmerkende culturele identiteit had. Een deel van deze cultuur (uit de Baltische regio en Hongarije) remigreerde terug naar de Pontische steppen en de regio van Moskou. Zij werden de Abashevo cultuur en daarna rond 2.900 v.Chr de Sintashta cultuur, de mogelijke ontwikkelaars van de strijdwagen. Zij mixten met de Srubnaya cultuur en rond 2.300 - 1.000 v.Chr. ontwikkelde hieruit de Andronovo cultuur. Deze Indo-Ariërs trokken richting Iran waar ze de Indo-Iraniërs werden, en naar de Levant, waar ze de Metani werden, en naar India, waar ze de Vedische cultuur werden, waar vanuit het Hindoeïsme is ontstaan. Maar de meeste van hen bleven op de steppen wonen en werden de Fedorova cultuur. Ze trokken weer oostwaarts en mixte met de Mongoolse buren en werden de Afanasjevocultuur. Dat werd op zijn beurt rond 1.500 - 800 v.Chr. Proto-Scythische Karasoekcultuur. Rond deze tijd waren ze al duizenden jaren gemixt met verschillende andere Steppenvolkeren. Toch vertonen de Scythen een dominante Proto-Indo-Europese cultuur, religie, sociale structuur. Schrijvers uit de klassieke oudheid en recent DNA onderzoek wijst uit dat dit volk veel van zijn Proto-Indo-Europese uiterlijk heeft behouden. Ook wijst DNA onderzoek uit dat mensen uit de Andronovo en Sintashta cultuur genetisch sterk verwant zijn aan de mensen uit de Noordse Bronstijd.
In 1000 v.Chr. remigreerden de voorouders van de Scythen, naar de Pontische steppen. Ze vormden stam confederaties die deel uitmaakten van de Chernogolovka-Novocherkassk-cultuur. Deze vroege nomaden deelden elkaars Proto-Indo-Europese roots en hadden daardoor religieuze en culturele overeenkomsten met elkaar. Een bijzondere bijwerking van remigratie en migratie is dat moderne Baltische talen meer verwant hebben met moderne Iraans dan bij veel andere proto-Indo-Europese talen het geval is.
De Migratie van de Scythen
De Scythen maakten deel uit van een grotere migratie van Indo-Iraanse nomaden die rond 1.000 v.Chr. Europa en Centraal-Azië binnentrokken. Deze migratie werd grotendeels gedreven door klimaatveranderingen die het voor sedentaire boeren in Centraal-Azië steeds moeilijker maakten om te overleven. Dit dwong deze bevolkingsgroepen om hun nomadische levensstijl aan te nemen en met hun kuddes naar betere weidegronden in het westen te trekken, zoals de Kaukasus en de Euraziatische steppen.
De Tweede Migratiegolf en de Vestiging in de Pontische Steppe
In 900 v.Chr. werden de Scythen, oorspronkelijk afkomstig uit Centraal-Azië, verdrongen door de Massageten, een andere Iraanse nomadengroep. Deze verdrijving dwong de Scythen om naar het westen te trekken. Ze staken de Araxes-rivier over en vestigden zich rond de Kaspische Zee en de Ciscaucasische steppe. Tegen 800 v.Chr. bereikten de Scythen Europa en vestigden zich in de regio’s rond de Pontische steppe, ten noorden van de Zwarte Zee, in het huidige Oekraïne en Zuid-Rusland. Hier ontwikkelden ze een machtig koninkrijk en kwamen in contact met agrarische Maeotische stammen, wat leidde tot een gemengde cultuur.
De Scythen en de Cimmeriërs
Bij hun vestiging in de Ciscaucasische steppe kwamen de Scythen in contact met de Cimmeriërs, die al in de regio woonden. De Scythen verdrongen de Cimmeriërs, die uiteindelijk werden geassimileerd. Rond 750 v.Chr. vestigden de Scythen zich in de Ciscaucasische steppe en breidden ze hun invloed uit naar andere gebieden in de regio.
De Scythen in West-Azië
Tussen 700-600 v.Chr. breidden de Scythen hun invloed uit naar West-Azië, met name in de regio’s Cis- en Transkaukasia, waar ze een militaire en culturele identiteit ontwikkelden, sterk beïnvloed door de West-Aziatische beschavingen. De Scythen introduceerden geavanceerde wapens, zoals de S-vormige bogen, die effectiever waren dan de wapens die in de regio aanwezig waren. Ze kwamen ook in contact met de Assyriërs, waarmee ze tijdelijk bondgenoten werden.
De samenwerking met de Assyriërs
Rond 700 v.Chr. werkten de Scythen samen met de Assyriërs om het Neo-Assyrische rijk te verzwakken. De Scythen waren betrokken bij de aanvallen op regio’s als Parsuwaš en Bīt-Ḫambān, wat Assyrië grote problemen opleverde. Rond 672 v.Chr. werd koning Bartatua van de Scythen met de Assyrische prinses Šērūʾa-ēṭirat getrouwd, waarmee de Scythen bondgenoten van Assyrië werden. Deze samenwerking veranderde de Scythen van vijanden in bondgenoten, hoewel ze later afstand namen van Assyrië.
De Scythische invallen in de Levant
Met de val van het Neo-Assyrische rijk tussen 626 en 616 v.Chr., profiteerden de Scythen van het machtsvacuüm en voerden invallen uit in de Levant. Ze bereikten het zuiden van Palestina, wat voorspeld werd door de profeten van Juda, zoals Jesaja, Jeremia en Sofonias. Hoewel de Scythen Jeruzalem niet bereikten, veroverden ze verschillende steden in Palestina en sloopten ze de tempel van de godin Aštart in Ascalon.
De opkomst van het Perzische Rijk en de druk op de Scythen
Tussen 550 en 539 v.Chr. werd het Achaemenidische Perzische rijk gesticht door Cyrus II, koning van de Perzen. De Perzen, verwant aan de Scythen, breidden hun invloed uit in het zuiden, waardoor de Scythen zich verder naar het noorden vestigden. Deze uitbreiding van het Perzische rijk zorgde voor extra druk op de Scythen, die zich nu genoodzaakt zagen hun koninkrijk te verdedigen tegen deze nieuwe, opkomende macht.
De Eerste Golf van Sauromatische immigratie
Oostelijk van het Scytische koninkrijk, langs de rivier de Tanais, woonden de Sauromaten, een Iraanse stam verwant aan de Scythen. Tussen 600- 400 v.Chr. hadden de Sauromaten goede relaties met de Scythen. Echter, door druk van de Massagetae uit Centraal-Azië, begonnen de Sauromaten het Scytische koninkrijk te verdringen. Tegen het einde van 600 v.Chr. hadden ze de Scythen uit de Kuban Vallei verdreven, waardoor de Scythische nederzettingen daar verlaten werden. De Sauromaten brachten nieuwe sociale normen met zich mee, zoals het toestaan van vrouwen om krijgers te worden, wat leidde tot de begrafenis van vrouwelijke krijgers in bewapende graven.
De Perzische Invasie van 513 v.Chr.
Rond 513 v.Chr. begon het Perzische rijk onder koning Darius I uit te breiden naar Europa. Darius trok met een leger van 700.000 tot 800.000 man naar het Scythische koninkrijk. Koning Idanthyrsus riep de omliggende volken op om zich tegen de Perzen te verzetten. Samen met de Budini, Geloni en Sauromatiërs verdedigde hij het Scytische rijk. De Scythen voerden een uitputtingsstrategie uit: ze trokken zich steeds verder terug, gebruikten de verschroeide aarde en vermeden directe gevechten.
De onzekere uitkomst van de Perzische Campagne
De uitkomst van de campagne is onduidelijk. Darius beweerde te hebben gewonnen, maar volgens Herodotus zouden de Scythen de Perzen verslagen hebben. Dit versterkte het imago van de Scythen als onoverwinnelijk. Na de invasie stuurden de Scythen een diplomatieke missie naar Sparta voor een militaire alliantie tegen de Perzen, maar de geplande aanval op het Perzische rijk vond nooit plaats.
De ondergang van de Scythen
Rond 300 - 200 v.Chr. werden de Scythen verslagen door de Sarmaten, een andere, aanverwante nomadische groep. Tegen de vroege Middeleeuwen waren de Scythen volledig geassimileerd door de volkeren die zich in de Pontische Steppen vestigden, waardoor hun oorspronkelijke cultuur en identiteit grotendeels verloren gingen.
Eerste Golf van Griekse Kolonisatie (8e-7e eeuw v.Chr.)
Al in 800 v.Chr. begonnen de Grieken expedities naar de Zwarte Zee, wat leidde tot handel en de oprichting van handelsposten. In 700 v.Chr. werd de regio aantrekkelijk voor Griekse nederzettingen vanwege bevolkingsgroei en invallen van de Cimmeriërs. De regio bood veilige havens, graan en vis, wat handel vergemakkelijkte. Miletus leidde deze kolonisatie, stichtte zo’n 90 kolonies, en begon in 625 v.Chr. contact met de Scythen. De eerste Griekse handelsposten ruilden Griekse goederen, zoals olie en wijn, tegen lokale producten zoals graan, vis en metalen. De handel was vreedzaam en voordelig voor beide partijen.
Graeco-Scytische handelsactiviteiten
De Scytische aristocratie kocht luxe goederen zoals Griekse wijn en keramiek als statussymbolen. Toen de Scythische invloed in West-Azië afnam, groeide de vraag naar Grieks aardewerk, wat de handelsroute langs de noordkust van de Zwarte Zee versterkte.
Tweede Golf van Griekse kolonisatie (rond 600 v.Chr.)
Rond 600 v.Chr., nadat de meeste Scythen zich in de Pontische Steppe hadden gevestigd, begon de tweede golf van Griekse kolonisatie. Kolonisten uit Miletus, Korinthe, Focea en Megara vestigden zich in vruchtbare gebieden. De relaties met de Scythen waren vreedzaam en zonder verdedigingsmuren. Tussen 580 en 560 v.Chr. werden negen nieuwe kolonies gesticht. Pantikapaion werd de belangrijkste stad en bevoorrade de Scythische aristocratie. Grieken ruilden wijn, olijfolie en luxe goederen voor pels, vis, slaven en graan. Olbia groeide uit tot een commercieel centrum, vooral in handel met Athene.
Derde Golf van Griekse kolonisatie (560-530 v.Chr.)
Na de verovering van het Lydische rijk door Cyrus II in 547 v.Chr. kwamen veel Griekse vluchtelingen naar de noordkust van de Zwarte Zee. Nieuwe kolonies zoals Nymphaion en Athēnaion werden gesticht. Deze kolonies produceerden graan voor export naar Athene, dat na 525 v.Chr. geen graan meer uit Egypte ontving. Grieken importeerden vis, pels en slaven uit Scytisch gebied en begonnen Scythische huurlingen in te schakelen. De betrekkingen bleven grotendeels vreedzaam, hoewel enkele kolonies zoals Krēmnoi en Pantikapaion tussen 550 en 525 v.Chr. door de Scythen werden vernietigd.
Samenleving en cultuur
Scythische kunst
De kunst van de Scythen kenmerkt zich door een unieke en herkenbare stijl, die vaak verband houdt met hun begrafenisrituelen. Koningen en andere vooraanstaande leden van de samenleving werden begraven in koergans, monumentale grafheuvels waarin rijkelijk versierde voorwerpen, paarden en sieraden werden aangetroffen. Naast deze objecten werden vaak ook vrouwen, bedienden en paarden gedood en bijgezet, als onderdeel van rituele praktijken die de overledene moesten begeleiden in het hiernamaals.
Artistieke kenmerken
De Scythische kunst staat bekend om de productie van mozaïeken en decoratieve elementen in een kenmerkende stijl, waarin dierenmotieven centraal staan. Paarden, griffioenen en andere mythische wezens zijn vaak afgebeeld, evenals planten. De ontwerpen kenmerken zich door scherpe lijnen, die vlakken van elkaar scheiden en een gevoel van spanning en dynamiek oproepen.
De Scythische kunst was niet alleen functioneel, maar diende ook als symbool van macht, identiteit en religieuze overtuigingen, wat het een belangrijk onderdeel maakte van hun cultuur en erfgoed.
Volkeren
De Scythen waren een volk dat deel uitmaakte van de bredere culturen van de nomadische Iraanse volkeren die door de Euraziatische steppe trokken. Ze hadden veel gemeen met andere volkeren uit die regio, zoals vergelijkbare wapens, paardenharnasen en de zogenaamde "Dierenstijl" in de kunst.
De Scythen kwamen uit de Euraziatische steppe, een gebied dat hen dwong om als herders te leven. Dit betekende dat ze constant in beweging moesten zijn om voldoende graslanden te vinden, wat op zijn beurt bijna elk aspect van hun leven beïnvloedde, van de opzet van hun woningen en de stijl van hun kleding tot hun kookmethoden.
Deze nomadische cultuur was afhankelijk van een zelfvoorzienende economie die in haar eigen behoeften voorzag. Het belangrijkste onderdeel hiervan was het paard, dat zowel gebruikt werd voor vredige ruilhandel als voor oorlogvoering. Het paard gaf de nomadische strijders een strategisch voordeel totdat vuurwapens werden uitgevonden.
Omdat de Scythen geen schrift hadden, kunnen we hun niet-materiële cultuur alleen reconstrueren aan de hand van teksten van niet-Scythische auteurs, overeenkomsten met andere Iraanse volkeren en archeologische vondsten.
Taal van de Scythen
Van de Scythische taal, ook wel Scytho-Sarmatisch genoemd, is weinig bekend. Onze kennis is gebaseerd op slechts een handvol bronnen, waaronder zeer korte inscripties, persoonsnamen en plaatsnamen.
De meeste geleerden gaan ervan uit dat het moderne Ossetisch, via de taal van de Alanen, ten minste gedeeltelijk teruggaat op een Scythisch dialect. Dit wijst erop dat de Scythische taal deel uitmaakte van de Oost-Iraanse tak van de Indo-Europese taalfamilie. Toch is het mogelijk dat binnen de Scythische cultuur ook andere talen werden gesproken, gezien de diversiteit van de volkeren die tot deze cultuur behoorden.
Chronologische ontwikkeling
Binnen de Scythische taaltraditie worden doorgaans drie fasen onderscheiden:
- 1. Scythisch (ca. 800–300 v.Chr.): Deze periode is voornamelijk bekend door verwijzingen in klassieke Griekse bronnen.
- 2. Sarmatisch (ca. 300 v.Chr.–400 n.Chr.): Deze fase wordt hoofdzakelijk gedocumenteerd in Hellenistische en Romeinse inscripties.
- 3. Alaans (ca. 400–1000 n.Chr.): Deze taal, gesproken door de Alanen, is vooral bekend uit Byzantijnse Griekse bronnen.
De strijd tussen de Cimmeriërs en de komst van de Scythen
De Cimmeriërs, die met een interne verdeeldheid kampten over hoe ze moesten omgaan met de dreigende inval van de Scythen, raakten verwikkeld in een onderlinge strijd. Tijdens deze confrontatie werd de 'Koninklijke stam' van de Cimmeriërs volledig uitgeroeid. Hun doden werden begraven in hun land, bij de rivier Tyras (de huidige Dnjestr).
De groep Cimmeriërs die ervoor had gekozen om hun land te verlaten, wat de oorzaak was van het conflict met de Koninklijke stam, ontvluchtte het gebied voordat de Scythen arriveerden. Deze migrerende Cimmeriërs trokken Asia binnen en stichtten daar een nederzetting. Op de plek van deze nederzetting zou later de Griekse stad Sinope ontstaan.
- Aristeas beschrijft een keten van migraties en invasies:
- De Arimaspi veroverden het land van de Issedonen.
- De Issedonen trokken daardoor het gebied van de Scythen binnen.
- Vervolgens vielen de Scythen het land van de Cimmeriërs binnen, waarmee een nieuwe migratiegolf in gang werd gezet.
Sociale organisatie
Doordat de Scyten, in tegenstelling tot veel andere Indo-Europese culturen hun levensstijl als steppenherders hebben behouden, geven ze ons een uniek inzicht in hoe deze samenlevingsstructuur op de steppen functioneerde.
De Scythische samenleving was gebaseerd op afspraken en wederkerigheid. Een herder kon zijn vee verliezen en leende dan vee bij een andere herder, waarbij beide partijen een cliënt-heer relatie aangingen. De cliënt was oproepbaar in geval van oorlog en de heer had de verplichting om de cliënt te beschermen. Zo hadden beide personen de verplichting om elkaar en elkaars nageslacht gastvrijheid te verlenen.
De Scythische maatschappij was hierdoor ingedeeld in klassen, waarvan de sociale ongelijkheid groter werd naarmate de tijd vorderde. Herodotus noemde de drie klassen van de Scythen slechts één keer in zijn geschriften. Voor de verschillende klasse werd een verklaring gegeven die inzicht biedt in de Scythische variant van het Proto-Indo-Europese scheppingsritueel.
De Catiari (Grieks: Κατιαροι) en de Traspies (Grieks: Τρασπιες), die de boeren- en arbeidersklasse vormden, stamden af van de middelste zoon van Targitaos, Arpoxais, en namen de laagste sociale positie in;
De Auchatae die de priesters waren en afstamden van de oudste zoon van Targitaos, Lipoxais, bevonden zich in de middenklasse;
De Koninklijke Scythen, ook wel de Scoloti en de Paralatae genoemd, die de krijger-aristocratie waren, stamden af van de jongste zoon van Targitaos, Kolaxais, en bezetten de hoogste sociale positie. Deze klasse domineerde de andere twee, met de Scythische koningen die tot deze heersende klasse behoorden.
Clanstructuren
De Scythische samenleving was opgebouwd uit verwantschapsstructuren, waarbij clan-groepen de basis vormden van de gemeenschap en de politieke organisatie.
Binnen de Scythische religie bestond een genealogische mythe die door de Scythische koningen werd gebruikt als rechtvaardiging voor hun goddelijke recht om te heersen.
Clan-oudsten, of mogelijk de Scythische variant van barden, hadden aanzienlijke macht en konden zelfs koningen afzetten. Een voorbeeld hiervan is toen het Scythische leger koning Scyles afzette en de Scythen zijn uitlevering van de Thraciërs eisten, waarna hij werd geëxecuteerd. Na de afzetting van Scyles werd de macht van zowel de koning als de krijger-aristocratie verder verstevigd.
Als uitbreiding van de clan-gebaseerde relaties bestond er onder de Scythen ook een traditie van bloedbroederschap. Bij deze ceremonie werd het bloed van de gezworen bloedbroeders gemengd in een beker wijn, waarna hun zwaarden, pijlen, strijdbijlen en speren in de beker werden gedoopt voordat ze het mengsel samen opdronken.
Patriarchaat
De Scythische samenleving was patriarchaal, waarbij vrouwen ondergeschikt waren aan mannen. Vrouwen uit de hogere klassen hadden echter wel de vrijheid om op paarden te rijden, terwijl vrouwen uit de lagere klassen mogelijk niet dezelfde vrijheid hadden en vaak binnen doorbrachten. Onder de meer nomadische stammen brachten vrouwen en kinderen de meeste tijd door in de wagens die met de nomadische stammen meetrokken. Herodotus van Halicarnassus merkte op dat vrouwen onder de Sauromaten een hogere status hadden dan bij de Scythen. Met de immigratie van een golf van Sauromaten in de late 6e eeuw v.Chr., onder wie vrouwen een hoge sociale status hadden, verbeterde de positie van vrouwen in de Scythische samenleving zo ver dat zij vanaf de Midden-Scythische periode ook als krijgers mochten dienen.
Huwelijksgebruiken
Polygamie was gebruikelijk onder de hogere klassen van de Scythen, en koningen hadden harems met zowel lokale vrouwen als vrouwen die gekocht waren. Sommige van deze vrouwen waren de wettige echtgenotes van de koningen, terwijl andere hun bijvrouwen waren. Na de dood van een Scythische man werden zijn belangrijkste vrouwen of bijvrouwen vaak gedood en begraven naast hem. Deze traditie kent gelijkenissen bij de Vikingen, de Vediërs en latere Indiërs.
Koningstombes
De tombes van de koningen waren in het land van de Gerrhi, waar de Borysthenes het eerst bevaarbaar is. Voor de overleden koning werd een groot, vierkant graf gegraven. Dan werd de buik van de koning geopend, van binnen schoongemaakt, gevuld met kruiden, dichtgenaaid en het lichaam met was bestreken en op een wagen geplaatst en langs alle Scythische stammen gereden. De wagen keerde terug in het land van de Gerrhi, het meest afgelegen van alle districten. Het lichaam werd op een matras in het uitgegraven graf gelegd. Aan elke kant werd een speer in de grond gestoken met latten erboven en twijgen als dak. Rond de koning werden zijn concubines begraven, nadat ze waren gewurgd en ook zijn bekerdrager, kok, stalknecht, bediende en boodschapper, enige paarden, eerstelingen van zijn andere bezittingen en enige gouden bekers.
Daarna werd er een zo hoog mogelijke grafheuvel boven opgericht. Na een jaar werden 50 van zijn beste, jonge dienaren, samen met 50 paarden, gewurgd. Hun buik werd geopend, schoongemaakt, gevuld en dichtgenaaid. Palen werden in paren in de grond geslagen en boven elk paar palen de velg van een half wiel. Elk paard werd van staart tot nek gespietst en boven de halve wielen geplaatst, zodat de benen van de paarden in de lucht hingen. De paarden kregen een bit in en de teugels werden vóór het paard aan een stok vastgemaakt. De gedode dienaren werden op dezelfde wijze gespietst en deze paal werd zo door de paal door de paarden gestoken, dat ze ruiters werden. De 50 ruiters werden zo rond de grafheuvel opgesteld en achtergelaten.
Religie
De religie van de Scythen was doorontwikkeld vanuit het Indo-Europees paganisme en kende veel gelijkenissen met de Oudnoorse, Griekse en Vedische religie. Waarschijnlijk als pacifistisch antwoord op de cultuur van veeroof, ontwikkelde zich bij de Indo-Iraniërs rond 1200 v.Chr. het Zoroastrisme (waar later het Jodendom, Islam en het Christendom uit zijn ontwikkeld). Waar de Indo-Europese religies dharmatisch van aard zijn en gericht zijn op de kosmische orde, daar stelt het Zoroastrisme het onderscheid tussen goed en kwaad.
De Scythen namen het Zoroastrisme niet over, mogelijk was de beweging juist ontstaan als tegenbeweging tegen de Scythen. Wel werd hun cultuur in latere periode door het Zoroastrisme beïnvloed.
Het gebruik van cannabis om trance op te wekken en sjamanisme was een kenmerk van het Scythische geloofssysteem. Net als een rijke mythologie en hiërarchie onder de goden.
Fysieke verschijning van de Scythen
De Scythen hadden een uiterlijk dat veel leek op de Europese bevolking. Perzische sculpturen en Scythische gouden voorwerpen tonen hen als stevig en krachtig gebouwd, met uitgesproken gelaatstrekken en dik, golvend haar.
De elite onder de Scythen was opvallend lang. De mannen waren vaak langer dan 1,80 meter, soms meer dan 1,90 meter, en in uitzonderlijke gevallen zelfs boven de 2 meter. Dit lengteverschil, meestal 10 tot 15 centimeter ten opzichte van gewone Scythische burgers, werd gezien als een statussymbool. Analyse van skeletten laat zien dat de Scythen langere armen en benen hadden en sterkere botten dan de mensen die later in hun gebieden woonden.
De Griekse historicus Herodotus beschreef in de 5e eeuw v.Chr. de Budini van Scythië als roodharig en met grijze ogen. In dezelfde periode stelde Hippocrates dat de Scythen een lichte huid hadden, terwijl de dichter Callimachus in de 3e eeuw v.Chr. sprak over blonde Arimaspi (een Scythische stam). De Chinese gezant Zhang Qian beschreef de Sai (verwant aan de Scythen) in de 2e eeuw v.Chr. als mensen met blauwe of geelachtige ogen, mogelijk hazelnootkleurig.
Later, in de 2e eeuw na Christus, schreef Clemens van Alexandrië dat de Scythen en Kelten lang kastanjebruin haar hadden. Filosoof Polemon noemde hen noordelijke mensen met rood haar en blauwgrijze ogen. Arts Galen bevestigde dit en noemde hen, samen met andere noordelijke volkeren, roodharig. Gregorius van Nyssa, een bisschop uit de 4e eeuw, beschreef de Scythen als mensen met een blanke huid en blond haar. Arts Adamantius herhaalde in de 5e eeuw dat zij blond haar hadden.
Commandostructuur
De hoge koning had de hoogste autoriteit over de legers van de Koninklijke Scythen en hun ondergeschikte stammen; de lokale heren waren verantwoordelijk voor het leger van een district (nome); de clanhoofden waren verantwoordelijk voor de krijgersgroepen.
De districten van het Scythische koninkrijk waren verantwoordelijk voor het verspreiden van informatie over de oorlog tijdens de Perzische invasie van Scythisch gebied.
Tactieken
De Scythen vochten in massaformaties van ruiter boogschutters en waren bedreven in het gebruik van schijnvluchttactieken.
Bewapening
Sommige Scythische krijgers droegen luxe beschermende bepantsering, zoals schubbenpantser. Gewone krijgers waren doorgaans ongepantserd en moesten het hebben van hun manoeuvreerbaarheid.
Het schubbenpantser was door de Scythen overgenomen van de volkeren uit West-Azië in de 7e eeuw v.Chr. en werd een belangrijk aspect van de Scythische cultuur in de noordelijke Pontische regio's. Schubbenpantser werd ook gebruikt om paarden te beschermen.
De Scythische aristocratie gebruikte bronzen helmen van het Kuban type. Later werden Griekse helmen, zoals de Attische, Korinthische, Chalcidische en Thracische helmen gebruikt die in de 6e eeuw v.Chr. de Kaukasisch gemaakte Kuban type helmen vervingen. Samengestelde schubbenhelmen, gemaakt van ijzeren of bronzen platen, begonnen in de latere 6e eeuw v.Chr. gebruikt te worden.
Griekse scheenbeschermers werden vanaf de 5e eeuw v.Chr. geïmporteerd.
De Scythen gebruikten lokaal gemaakte kleine schilden van huid, riet of hout, versterkt met ijzeren strips. De schilden van Scythische aristocraten werden vaak versierd met decoratieve centrale platen.
Ruiterboogschieten was de manier van vechten voor de vrije gewone Scythen, die in het Grieks hippotoxotai (Grieks: ιπποτοξοται, letterlijk 'paardenboogschutters') werden genoemd.
Economie
Binnen de Pontische Steppe vestigden de binnenvallende Scythische veroveraars zich als de heersende elite over de lokale bevolking en assimileerden hen terwijl ze hen toestonden hun verschillende levensstijlen en economische organisaties voort te zetten.
De volkeren van Scythië waren dus agro-pastoralisten, bestaande uit een mengsel van sedentaire boerenbevolkingen en nomaden, waarbij de stammen die in de steppes woonden, voornamelijk nomadisch bleven en levensstijlen en gewoonten hadden die onlosmakelijk verbonden waren met hun nomadische manier van leven.
De dominante stam, de Koninklijke Scythen, leidde oorspronkelijk een transhumance krijger-pastorale nomadische levenswijze, waarbij ze de zomer in het noorden van de steppes doorbrachten en in de winter naar het zuiden trokken, richting de kusten.
Scythische economische ontwikkelingen in vogelvlucht
Migratie en nieuwe technologieën: De Scythen brachten nieuwe technologieën zoals ijzerbewerking en schubbenpantser naar de Pontische Steppe. Deze innovaties versterkten hun militaire macht en domineerden de regio.
Economische groei: In de 5e eeuw v.Chr. breidde de Scytische invloed zich uit. De graanhandel werd een belangrijke bron van welvaart, met de Griekse kolonies als handelspartners. Het Bosporanische koninkrijk werd een belangrijke graanleverancier voor Griekenland.
Slavenhandel: De Scythen begonnen in de 5e eeuw v.Chr. slaven te verkopen aan Griekse steden. Ze veroverden slaven uit onderworpen stammen en verkochten ze in Pontisch Olbia.
Andere exportproducten: Naast slaven verhandelden de Scythen vee en dierlijke producten. De Grieken leverden luxe goederen, waaronder wijn, stoffen, sieraden en bronzen voorwerpen.
Griekse invloed en artistieke ontwikkeling: De Scytische kunst begon Griekse motieven over te nemen, vooral in de wapens en paardenuitrusting. De Scythen adopteerden de Griekse cultuur, wat leidde tot een mengeling van beide stijlen in hun kunst.
Vroege sedentarisatie: Vanaf het begin van de 6e eeuw v.Chr. begon de intensieve handel met de Grieken, wat leidde tot meer sedentaire vormen van economie. Dit werd versterkt door klimaatveranderingen die het gras voor vee verhoogden.
Steden en bestuurlijke veranderingen: In de late 5e eeuw v.Chr. waren Kamianka en Yelizavetovskaya belangrijke Scytische steden, die als centra van handel, cultuur en administratie fungeerden.
Strijd om opvolging: In 440 v.Chr. werd koning Scyles afgezet door zijn halfbroer Octamasadas, die de macht overnam. De macht van de Scythen over de Griekse kolonies werd sterker, vooral onder Scyles, die tribute eiste van steden zoals Nikōnion en Olbia.
Externe betrekkingen: De Scythen hadden invloed op andere volken zoals de Thraciërs en Bosporanen. Ze breidden hun invloed uit naar het Bosporanische koninkrijk, dat profiteerde van hun steun. De stad Olbia verloor terrein ten gunste van de Bosporus, die nu het centrum van de luxehandel was.
Opkomst van de Sauromaten: Tussen 430 en 400 v.Chr. migreerden de Sauromaten naar Scythië, wat tijdelijk de macht van de Scythen beïnvloedde. Toch herstelden de Scythen snel en beleefden een gouden eeuw in de 4e eeuw v.Chr.
De Scythische gouden eeuw: Gedurende de 4e eeuw v.Chr. floreerde de Scytische cultuur, versterkt door welvaart uit de graanhandel en invloed van Griekenland. De Scytische aristocratie omarmde Griekse gewoonten en de cultuur werd steeds meer Hellenistisch.
Koning Ateas: De beroemdste Scythische koning, Ateas (360-339 v.Chr.), breidde zijn rijk uit naar Thracië en de Griekse steden aan de Zwarte Zee. Zijn conflict met Filippus II van Macedonië eindigde met zijn dood in 339 v.Chr.
Afname van Scytische invloed: Na de dood van Ateas begon de invloed van de Scythen af te nemen door de opkomst van Macedonië, maar het Scytische koninkrijk bleef bestaan, zij het in een verzwakte staat.
Het einde van het Scythische koninkrijk
Aan het einde van de 4e eeuw v.Chr. begon het Scythische koninkrijk in het Pontische gebied in te storten na verschillende militaire nederlagen. De veldslagen tegen koning Philippus II van Macedonië verzwakten de Scythen, maar toen Alexander de Grote zijn campagne in de regio begon, besloot hij de Scythen niet aan te vallen. Toch stak hij in 335 v.Chr. de rivier de Istros over, wat de handel, vooral in Pontic Olbia, negatief beïnvloedde.
Tussen 339 en 329 v.Chr. voerde een onbekende Scytische koning oorlog tegen koning Pairisadēs I van het Bosporan koninkrijk. In 331 v.Chr. leidde de generaal van Alexander, Zopyrion, een mislukte campagne tegen de Geten en de Scythen, wat het begin van de ondergang van Olbia markeerde. In 329 v.Chr. probeerden de Scythen opnieuw een alliantie met Alexander te sluiten, maar hun koning stierf en werd opgevolgd door zijn broer Agaros. Agaros werd in 313 v.Chr. verslagen door Lysimachus, de Macedonische koning van Thracië.
In de vroege 3e eeuw v.Chr. raakte het Scythische koninkrijk economisch in verval door overbegrazing, klimaatveranderingen en de opkomst van de Sarmaten, die de Scythen aanvielen. De Sarmaten, die actiever en dynamischer waren, veroverden de steppen en verdrongen de Scythen. De Scythische hoofdstad Kamianka werd verlaten en de Scythische cultuur verdween, met het stopzetten van de bouw van grote grafheuvels en het verlaten van steden zoals Gelonus.
Met de val van het Scythische koninkrijk verloren de Scythen hun invloed in de Pontische Steppe. Griekse inscripties stopten met het vermelden van Scythische slaven, die vervangen werden door Sarmaten en andere volkeren uit de regio. Het gebied kreeg de naam "Sarmatia Europa", en de Sarmaten werden de dominante macht.
Tegen 280 v.Chr. bereikten de Sarmaten de stad Chersonesus op het Taurisch Schiereiland, en tussen 270 en 260 v.Chr. werden veel Griekse nederzettingen aan de Zwarte Zee verwoest. De Scythen op het Taurisch Schiereiland waren inmiddels vazallen van een Sarmatische stam. Tegelijkertijd oefenden Keltische, Thracische en Germaanse stammen druk uit op de Scythen door hun gebieden in te nemen.
Tegen het begin van de 2e eeuw v.Chr. waren de Sarmaten zo machtig geworden dat ze de opmars van andere volkeren zoals de Kelten konden stoppen.
De overheersing van de Scythisch-Sarmatische nomaden op de Pontische Steppe kwam ten einde rond 200 n.Chr., toen de Goten en andere Germaanse stammen het gebied binnendrongen. Dit leidde tot de vernietiging van de Scythische nederzettingen op de Krim en langs de benedenloop van de Borysthenes (de Dnjepr).
Toch bleven de Scythen bestaan tot na de inval van de Hunnen in de 4e eeuw n.Chr. Uiteindelijk hielden ze op te bestaan als zelfstandige groep. Ze werden volledig opgenomen in de andere bevolkingsgroepen die tijdens de volksverhuizingen in de 5e eeuw n.Chr. naar de Pontische Steppe trokken. Ook de aan hen verwante Sarmaten bleven bestaan tot de inval van de Hunnen en een afsplitsing hiervan werd tijdens de Migratieperiode het volk van de Alanen.
Griekse sieraden
https://www.celticwebmerchant.com/nl/glaskralen-voor-viking-ketting-set-van-35-stuks.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/glaskralen-voor-viking-ketting-pastelkleuren.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/glaskralen-voor-viking-ketting.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/glaskralen-voor-viking-ketting-27-stuks.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/glaskralen-voor-viking-ketting-25-stuks.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/romeinse-bovenarmband-met-slang.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/munthanger-zeus.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/keltische-snavelspeld.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/bovenarmband-slang.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/griekse-munthanger-athena.html
Griekse wapenrusting
https://www.celticwebmerchant.com/nl/zwarte-musculata.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/griekse-musculata.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/hellenistische-scheenbeschermers.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/luxe-griekse-scheenbeschermers.html
https://www.celticwebmerchant.com/nl/griekse-linothorax.html